Αυτοκτονίες στο στρατό

Τα τελευταία χρόνια οι αυτοκτονίες φαντάρων προσελκύουν ολοένα περισσότερο το ενδιαφέρον των μέσων μαζικής ενημέρωσης καθώς η αντίδραση προς την στρατιωτική θητεία γιγαντώνεται και στη χώρα μας. Το ποσοστό των αυτοκτονιών στην Ελλάδα άρχισε να μειώνεται από το 2001, κάτι που οφείλεται εν μέρη και στην σταδιακή μείωση της θητείας, ωστόσο το 2007 παρατηρήθηκε εκ νέου αύξηση του αριθμού τους.

* Κληρωτοί και επαγγελματίες οπλίτες

Στις μελέτες που παρουσιάστηκαν το 2006, ως αίτια για τις αυτοκτονίες αναφέρονται οι ψυχικές διαταραχές, η εξάρτηση από ουσίες, προηγούμενες απόπειρες, οι ερωτικές απογοητεύσεις κ.λπ., ενώ νεώτερη μελέτη πάντως καταγράφει ως πρώτο λόγο τις ερωτικές απογοητεύσεις.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα εμφανίζεται στο Στρατό Ξηράς, όπου το ποσοστό αυτοκτονιών είναι σχεδόν τριπλάσιο του αντίστοιχου του Πολεμικού Ναυτικού και μιάμιση φορά πάνω από αυτό της Πολεμικής Αεροπορίας. Η χειρότερη κατάσταση παρατηρείται στα στρατόπεδα του Έβρου και του Ανατολικού Αιγαίου, όπου βρίσκονται οι μονάδες με τις μεγαλύτερες απαιτήσεις, αλλά και πάρα πολλές με ιδιαίτερα χαμηλά ποσοστά επάνδρωσης. Το γεγονός αυτό ενισχύει την εκτίμηση των στρατιωτικών γιατρών ότι οι κακές και πιεστικές συνθήκες διαβίωσης λειτουργούν ως το υπόβαθρο πάνω στο οποίο προβάλλονται, με τραγικά ορισμένες φορές αποτελέσματα, άλλες τυχόν προβληματικές πτυχές της προσωπικότητας των στρατευμένων.

Αντίθετα, στο Πολεμικό Ναυτικό οι αυτοκτονίες είναι λίγες, ενώ εδώ και χρόνια έχει καθιερωθεί η πρώτη σφαίρα στο γεμιστήρα να είναι άσφαιρη. Αυτό φαίνεται να είχε αποτέλεσμα, καθώς υπάρχουν περιπτώσεις ναυτών που μετά το σοκ της έκρηξης του αβολίδοτου δεν ξαναπάτησαν τη σκανδάλη.

Σύμφωνα με άρθρο στην εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ, από τις δικογραφίες μίας εξαετίας (2000-2006) που επεξεργάστηκαν οι υπηρεσίες του στρατεύματος προκύπτει ότι τουλάχιστον ορισμένες από τις αυτοκτονίες στον Στρατό Ξηράς θα μπορούσαν να είχαν αποφευχθεί. Περισσότεροι από τους μισούς (52%) αυτόχειρες - στρατιώτες ή μόνιμα στελέχη - που προχώρησαν στο απονενοημένο διάβημά τους μέσα στο στρατόπεδο, είχαν εκφράσει ανοιχτά την πρόθεσή τους το τελευταίο 24ωρο πριν από την πράξη τους. Το είχαν εκμυστηρευθεί είτε σε συναδέλφους τους είτε σε δικούς τους ανθρώπους, αλλά δεν έγιναν πιστευτοί, συνήθως επειδή η προειδοποίηση υποτιμήθηκε.

Οι αρμόδιοι επισημαίνουν ιδιαίτερα τη σημασία της λήψης μέτρων για την κατάλληλη προσαρμογή των στρατιωτών στο νέο περιβάλλον. Εφιστούν ακόμη την προσοχή των υπευθύνων στις πρωινές ώρες και τους μήνες Μάιο, Ιούνιο και Ιούλιο, κατά τους οποίους καταγράφεται αύξηση αυτοκτονιών. Οι συντάκτες της έκθεσης δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στα προβλήματα σχέσεων με το άλλο φύλο, αφού το 56% των αυτοκτονιών αποδίδεται σε διατάραξή τους. Είναι χαρακτηριστική η αναφορά στη ρητή απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων αφού, όπως λένε, έχουν παρατηρηθεί «κάποιες περιπτώσεις» αυτοχειρίας όπου καταλυτικό- αρνητικό- ρόλο έπαιξε μήνυμα-κλήση.